De gemiddelde levensverwachting neemt steeds verder toe, zo maakte de RIVM vorige week bekend. We gaan gezonder eten, meer bewegen en hebben beschikking over nog betere behandelmethoden. Straks zijn we dankzij medische ontwikkelingen in staat ernstige ziekten te overleven. Maar juich niet te vroeg, ouderdom komt immers met gebreken. Het aantal mensen met dementie bijvoorbeeld neemt de komende jaren exorbitant toe.
Met de vergrijzing groeit ook de zorgvraag. Ik maak mij vaak druk over de invulling van die zorg. In het rapport van de RIVM wordt aangestipt dat in 2040 zes miljoen mensen van 19 jaar en ouder zich eenzaam voelen*. Zes miljoen! Dat gevoel manifesteert zich voornamelijk in de steeds groter wordende groep van 75-plussers, maar het is nu al een grootschalig probleem. Ik bemerk dat vaak tijdens mijn bezoeken aan zorgcentra en verpleeghuizen. Veel bewoners en ouderen met dementie genieten niet de aandacht die zij verdienen. Zij worden vaak passief bediend met allerhande activiteiten, maar echt contact en persoonlijke aandacht is er vaak niet.
Het is geen kwestie van onwil van de zorgverleners, maar een gevolg van bezuinigingen, beleidsveranderingen en een focus op methoden en indicatoren. Zorgverleners rapporteren zich een ongeluk, gaan gebukt onder grote werkdruk en kampen met geringe budgetten. Al deze facetten hebben een nadrukkelijk effect op de manier waarop de zorg in de praktijk wordt toegepast. Zo worden zorgverleners geacht in een zeer kort tijdsbestek alle bewoners aangekleed, gevoed en rechtop in een stoel te hebben gezet. Tijd voor een praatje en oprechte interesse in de persoon achter de patiënt is er eenvoudigweg niet. Geen wonder dat de eenzaamheid welig tiert in deze doelgroep. Maar is dat een gegeven dat wij klakkeloos moeten accepteren? En waarom zouden we niet op zoek gaan naar vormen van zorg die het gevoel van eenzaamheid tegengaan? Volgens mij kunnen we door middel van omdenken, door het maken van andere keuzes in de zorg en door de zorgontvanger weer centraal te stellen, een groot verschil maken.